Α’ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
«Το μεγαλείο της Θείας Λατρείας. Παράδοση ή ανανέωση;»
ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
Το Α’ Λειτουργικό Συνέδριο, που οργανώθηκε στη Θεσσαλονίκη από την Εταιρεία Ορθοδόξων Σπουδών, με θέμα «Το μεγαλείο της Θείας Λατρείας. Παράδοση ή ανανέωση;», διεξήγαγε τις εργασίες του από 27 Φεβρουαρίου έως 1 Μαρτίου 2002 στην Αίθουσα Τελετών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ανακοινώθηκαν είκοσι μία εισηγήσεις από ισαρίθμους εισηγητάς, Επισκόπους, Πρεσβυτέρους, Μοναχούς και πανεπιστημιακούς Καθηγητάς και ερευνητάς. Υπήρξε εντυπωσιακή συμμετοχή Κληρικών, Μοναχών και λαϊκών. η μεγάλη αίθουσα ήταν κατάμεστη.
Με βάση τις εισηγήσεις και τις διεξαχθείσες ενδιαφέρουσες συζητήσεις, τα πορίσματα του συνεδρίου συνοψίζονται στα εξής:
1. Η ονομασθείσα λειτουργική αναγέννηση δεν προέρχεται από σαφή ποιμαντική αναγκαιότητα της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Οφείλεται σε ξένη και εισαχθείσα προβληματική. Ακόμη και η ονομασία της δεν συμβιβάζεται προς την Ορθόδοξη Παράδοση. Είναι ορθότερο να γίνεται λόγος για λειτουργική παράδοση ή λειτουργική ευταξία. Προτείνεται γι’ αυτό η αλλαγή της ονομασίας της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Λειτουργικής Αναγεννήσεως.
2. Το δίλημμα «Παράδοση ή ανανέωση;» είναι πλαστό. η ίδια η Παράδοση έχει μέσα της την ανανέωση, διότι δεν παραδίδονται ανθρώπινα πράγματα και διδασκαλίες που γηράσκουν και παλαιώνουν, αλλά οι εν Αγίω Πνεύματι εμπειρίες των Αποστόλων και των Αγίων που είναι άκτιστες και άφθαρτες.
3. Η Ορθόδοξη Θεία Λατρεία αποτελεί θαυμαστό αρχιτεκτόνημα του Αγίου Πνεύματος, που οικοδομήθηκε από πρόσωπα με φωτισμένο νου και κεκαθαρμένες καρδιές. Όλες οι ακολουθίες και οι ύμνοι έχουν θαυμάσια δομή με μεγάλη μέχρι σήμερα ανταπόκριση στους πιστούς, οι οποίοι αναπαύονται και οικοδομούνται. Δεν χρειάζονται αλλαγές και ανανεώσεις.
4. Τα λειτουργικά κείμενα πρέπει να μείνουν ως έχουν αμετάβλητα και αμετάφραστα, για χίλιους λόγους. Η μετάφρασή τους όχι μόνο δεν θα ωφελήσει, αλλά και θα βλάψει πολλαπλώς, θα ευτελίσει τον υψηλό και θεοκίνητο λόγο τους και θα μειώσει την αίσθηση του ιερού και μυστηριώδους. Η συμμετοχή στη Θεία Λατρεία δεν είναι μόνο διανοητική και ορθολογιστική. περισσότερο είναι βιωματική και μυσταγωγική. Αυτό αποτελεί ουσιώδη διαφορά μεταξύ Ρωμιοσύνης και Φραγκοσύνης.
5. Ο επίσκοπος αλλά και οι σύνοδοι των επισκόπων φυλάσσουν την Παράδοση, δεν την αλλάσσουν. είναι φύλακες και όχι ανανεωτές.
6. Τον μυσταγωγικό χαρακτήρα της Ορθοδόξου Λατρείας, το υπέρ νουν και λόγον μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας διαφυλάσσει το υπερυψωμένο τέμπλο μεταξύ του Ιερού Βήματος και του κυρίως ναού.
7. Γι’ αυτό και τα μέσα μαζικής ενημερώσεως πρέπει να σέβονται τον άβατο και ιερό χώρο του ναού και ιδιαιτέρως του Ιερού Βήματος και να μη τον παραβιάζουν, ιδιαίτερα κατά την τέλεση της Θείας Ευχαριστίας. Για τα πρόσωπα, πάντως, που αδυνατούν να μετάσχουν στη Θεία Λατρεία, η μετάδοση από το ραδιόφωνο όλων των ακολουθιών, από δε την τηλεόραση όλων, εκτός της Θείας Λειτουργίας, οικοδομεί και αναπαύει. Η παιδαγωγική δύναμη της εικόνος και της εποπτείας είναι μεγάλη. το γνωρίζει η Εκκλησία από τις άγιες και ιερές εικόνες.
8. Τα ιερά άμφια των κληρικών πρέπει να είναι αντάξια του μεγαλείου της Θείας Λατρείας και του υπηρετουμένου μυστηρίου. όχι όμως εξεζητημένα και υπερβολικά πολυτελή, διότι σκανδαλίζουν.
9. Η εξωτερική αμφίεση του κλήρου, το τιμημένο ράσο, έχει ταυτισθεί με το μυστήριο της Ιερωσύνης και έχει καθαγιασθεί. Είναι αδιανόητη η αποβολή του. σημαίνει εμφανώς εκκοσμίκευση και άμβλυνση της ιερατικής συνειδήσεως.
10. Θέματα που συνδέονται με την εξόδιο ακολουθία, όπως η καύση των νεκρών, οι αυτοκτονούντες και τα αβάπτιστα νήπια πρέπει να αντιμετωπισθούν με πολλή περίσκεψη. Οι σχετικές αποφάσεις συνοδικών επιτροπών και εγκυκλίων για την κήδευση όλων των αυτοκτονούντων και των αβαπτίστων νηπίων δεν συνάδουν προς το ορθόδοξο δόγμα και αποτελούν κατάχρηση της αρχής της οικονομίας.
11. Κάποιες καινοφανείς ακολουθίες του Αρραβώνος και του Γάμου δρουν αλλοτριωτικά στο μυστήριο του Γάμου με διαλυτικές συνέπειες στην ελληνορθόδοξη αγωγή της οικογενείας.
12. Η είσοδος των ψυχολόγων-ψυχοθεραπευτών στον ιερό χώρο της Εκκλησίας τείνει να υποκαταστήσει το ιερό μυστήριο της Εξομολογήσεως και προκαλεί δυσλειτουργίες στο έργο των εξομολόγων. Την παραπάνω τακτική ευνοούν ορισμένοι ιερείς-ψυχίατροι, οι οποίοι ψυχολογοποιούν τους θεανθρώπινους θεσμούς της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
13. Η εκκοσμίκευση προσπαθεί να αποδομήσει, στα πλαίσια του οικουμενισμού και της παγκοσμιοποίησης, τις παραδοσιακές δομές της Ορθόδοξης Λατρείας και Κοινωνίας. Η λειτουργική αναγέννηση λειτουργεί προς την κατεύθυνση αυτή, γι’ αυτό και από της πλευράς αυτής κρίνεται αποβλητέα.
Η ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΠΗΓΗ:ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ»
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2002
ΤΕΥΧΟΣ 22
Πηγή: Ἱ.Ἠ. Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου (πρόσβαση 11/6/2025)
