Ὁ λόγος τοῦ μυαλοῦ ἀλλοίωση δὲν κάνει στὶς ψυχές, γιατί εἶναι σάρκα. Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ποὺ γεννιέται ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἔχει τὴν θεία ἐνέργεια καὶ ἀλλοιώνει τὶς ψυχές. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα δὲν κατεβαίνει μὲ μηχανές·*** γι’ αὐτὸ ἡ Θεολογία δὲν ἔχει καμμιά δουλειά μὲ τὸ στεῖρο ἐπιστημονικό πνεῦμα. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα κατεβαίνει μόνο Του, ὅταν βρῆ τὶς πνευματικές προϋποθέσεις στὸν ἄνθρωπο. Πνευματική προϋπόθεση εἶναι νὰ ξεσκουριάση ὁ ἄνθρωπος τὰ πνευματικά του καλώδια, νὰ γίνη καλός ἀγωγός, γιὰ νὰ δεχθῆ τὸ πνευματικό ρεῦμα τοῦ θείου φωτισμοῦ, καὶ ἔτσι γίνεται πνευματικός ἐπιστήμων, θεολόγος. Ὅταν λέω «θεολόγος», ἐννοῶ αὐτούς τούς θεολόγους ποὺ ἔχουν ἀντίκρυσμα θεολογικό καὶ τὸ πτυχίο τούς ἔχει ἀξία, καὶ ὄχι αὐτούς ποὺ ἔχουν μόνο χαρτί χωρίς ἀντίκρυσμα καὶ τὸ πτυχίο τούς εἶναι ὅμοιο μὲ τὰ χρήματα τῆς Κατοχῆς.
Τὸ μυαλό κουράζεται πολλές φορές χρόνια ὁλόκληρα, γιὰ νὰ μάθη μία‐δυὸ ξένες γλῶσσες, καὶ στὴν ἐποχή μας ξέρουν σχεδόν οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι ξένες γλῶσσες, ἀλλὰ ἐπειδή αὐτές οἱ γλῶσσες δὲν ἔχουν καμμιά σχέση μὲ τὶς γλῶσσες τῆς Ἁγίας Πεντηκοστῆς, ζοῦμε τὴν μεγαλύτερη Βαβυλωνία. Μεγάλο κακό εἶναι ὅταν θεολογοῦμε ξερά μὲ τὸ μυαλό μας καὶ τὸ μυαλό μας τὸ παρουσιάζουμε γιὰ Ἅγιο Πνεῦμα. Αὐτὸ λέγεται ἐγκεφαλολογία, ἡ ὁποία γεννάει Βαβυλωνία, ἐνῶ στὴν Θεολογία ὑπάρχουν μέν πολλές γλῶσσες, πολλά χαρίσματα, ἀλλὰ ὅλες οἱ γλῶσσες συμφωνοῦν, γιατί ἕνα εἶναι τὸ Ἀφεντικό τους, τὸ Ἅγιο Πνεῦμα τῆς Πεντηκοστῆς, καὶ οἱ γλῶσσες εἶναι πύρινες.
– Γέροντα, λέει τὸ τροπάριο ὅτι τὸ Ἅγιο Πνεῦμα «πάντα χορηγεῖ…» [Στιχηρό ἰδιόμελο τῆς ἑορτῆς τῆς Πεντηκοστῆς].
– Ναί, χορηγεῖ, ἀλλὰ ἐκεῖ ποὺ χωράει. Ἅμα δὲν χωράη, πῶς νὰ χορηγήση; Μεγαλύτερη ἀξία ἔχει ἕνας λόγος ταπεινοῦ ἀνθρώπου μὲ βιώματα, ποὺ βγαίνει μὲ πόνο ἀπὸ τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς του, παρά ἕνας σωρός φιλολογίες ἐξωτερικοῦ ἀνθρώπου, ποὺ βγαίνουν μὲ ταχύτητα ἀπὸ τὴν ἐκπαιδευμένη του γλώσσα, ἡ ὁποία δὲν πληροφορεῖ τὶς ψυχές, γιατί εἶναι σάρκα καὶ ὄχι πύρινη γλώσσα τῆς Ἁγίας Πεντηκοστῆς.
Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Α’ «Μὲ Πόνο καὶ Ἀγάπη», σσ. 213-214.
* * * Ἀναλόγιον: «Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα δὲν κατεβαίνει μὲ μηχανές, γι’ αὐτὸ ἡ Θεολογία δὲν ἔχει καμμιά δουλειά μὲ τὸ στεῖρο ἐπιστημονικό πνεῦμα.» Ὅταν λέει μηχανές ὁ Ἅγιος Παΐσιος κατά τὴν γνώμη μας ἐν προκειμένῳ ἐννοεῖ μέ «ἐγκεφαλολογία», μὲ ἀνθρώπινα τεχνάσματα (ποὺ μπορεῖ νὰ κρύβουν καὶ ἐγωϊσμό, ὑπερηφάνεια, ἔπαρση).
