panayiotis έγραψε:Κανονικά όταν το ΤΜΕ λέει να ψάλλονται τυπικά-μακαρισμοί, πρέπει να υπακούμε. Και δεν είναι πολύ καιρός που αυτά ψάλλονταν κανονικά (βλέπε-άκου ηχογραφήσεις του Στανίτσα, ή βλέπε π.χ. βιβλίο Λειτουργίας Καραμάνη). Πάντως αν ο ευλαβής ιερεύς ή/και ο πρωτοψάλτης θέλουν να πουν αντίφωνα αντ'αυτών (όπως έχει επικρατήσει) για μένα δεν πειράζει. Καλό θα ήταν πάντως που και που να ακολουθούμε την ακρίβεια του ΤΜΕ.
Εσχάτως πάντως το Εγκόλπιο ( η καινούργια έκδοση του π. Παπαγιάννη) αύξησε τον αριθμό των αντιφώνων, σε σχέση με την παλαιά έκδοση.
Από τη μια λέμε ότι δεν έχουμε χρόνο και για αυτό λέμε αντίφωνα αντί των τυπικών, και από την άλλη αυξάνουμε τον αριθμό των αντιφώνων;
Επίσης αν ενθυμούμαι καλώς (γιατί γράφω χωρίς να έχω το βιβλίο μπροστά μου), η "Τυπική Διάταξις των Ιερών Ακολουθιών του έτους 2008" (Αποστόλου Ε. Παπαχρήστου) έχει στο τέλος την τάξη των τυπικών-μακαρισμών του ενιαυτού.
Παναγιώτη κατά βάση συμφωνώ.
Και λέω κατά βάση διότι πολλές φορές υπάρχει η ανθρώπινη ραθυμία.
Εσχάτως- διότι θα θυμάσαι ότι σου είχα πει στην Θεσσαλονίκη ότι ψάλλαμε Αντίφωνα- καθιερώσαμε Κυριακές Τυπικά και Μακαρισμούς.
Επειδή όμως ο β' ψάλτης δεν γνωρίζει καλά ειρμούς γ' ή στ' ωδής αποφεύγω την ανάμειξή κατά τις υποδείξεις του ΤΜΕ.
Ξέρω ότι κι αυτό είναι επέμβαση στα του Τυπικού οριζόμενα αλλά νομίζω ότι είναι ασφαλώς μικρότερη σε σχέση με την ολοσχερή παράλειψη των Τυπικών και Μακαρισμών. (Συναντάται βέβαια σε αρχαία Τυπικά συχνά).
Τις καθημερινές - που απουσιάζω από τον Ναό- ψάλλουν τα καθ' ημέραν Αντίφωνα τα οποία είναι συμφωνότερα με την παράδοση σε σχέση με τα νεώτερα (μείξη Αντιφώνων- Τυπικών και απολυτίκιον εις το γ') που καταχρηστικώς ονομάζονται καθ' ημέραν αφού είναι απλά τα συνήθη αντίφωνα.
Όσο αφορά τον αριθμό των Στίχων, πράγματι υπάρχει μια διαφορά.
Αν δούμε όμως και παλαιότερα Τυπικά θα διαπιστώσουμε ότι λέγανε περρισότερους στίχους. Μάλλον η προσπάθεια του π. Κων/νου είναι να γίνουν οι στίχοι - ως είθισται σε άλλες εορτές- 4 (μαζί με το Δόξα, Και νυν 5) ώστε να είναι και πιό ομαλή η εναλλαγή των χορών. Τελειώνει ο α' χορός το α' αντίφωνο, άρχεται ο β' το β', λέει το "Ο μονογενής", άρχεται ο α' χορός το γ' αντίφωνον. (Τώρα κακώς κατ' εμέ δεν έχει 4 στίχο στο γ´ Αντίφωνο- άλλο θέμα αυτό).
Και για να κάνω λίγο πιο κατανοητή και την κατάσταση με τα Αντίφωνα.
Αντίφωνα είναι ψαλμοί 91, 92, 94 ως σύνηθες ψαλλόμενοι με διάφορα εφύμνια (όχι παντού και πάντα τα ίδια)!!!
Δεσποτικές εορτές αντικαθιστούμε τους ψαλμούς αυτούς άλλους. Το εισοδικόν είναι στίχος του γ' αντιφώνου.
Νεώτερα Αντίφωνα (είχε λησμονηθεί τότε όμως ο ορθός τρόπος σύνταξής τους) είναι των Θεομητορικών εορτών, της Περιτομής και ακόμη νεώτερα (προσωπικά τα αποφεύγω- πολλά μπορούμε να πούμε εδώ...) Α' Νηστειών και Γ' Νηστειών.
Από παλαιά Τυπικά συμπεραίνουμε: Ότι το αρχαίον εφύμνιον του γ' αντιφώνου ήταν το "Σώσον ημάς Υιέ Θεού".
Ότι Δεσποτικές και Θεομητορικές εορτές (ίσως και Κυριακές; δεν υπάρχουν ασφαλής ενδείξεις) β' αντίφωνον το "Σώσον ημάς" και εις το γ' αντίφωνον ως εφύμνιον το απολυτίκιον. Εις τον στίχον της εισόδου όμως, δεν λέγαν, όπως πράττουμε κακώς σήμερα, το "Σώσον ημάς" αλλά το εφύμνιον του γ' αντιφώνου, δηλαδή το απολυτίκιον.
Με την επικράτηση του Μοναστικού Τύπου αλλά και την αφομίωσή του από το Κοσμικού Τυπικό. (Κι αυτό πρέπει να το σημειώνουμε, ότι υπέστει εξέλιξη και ευεργετική επίδραση το Μοναστικό Τυπικό στην Κωνσταντινούπολη, μονή Στουδίου, μονή Ευεργέτιδος κ.α.) τα Τυπικά και οι Μακαρισμοί βρήκαν καταφύγιο στην έναρξη της Θείας Λειτουργίας. Όταν ψάλλονται στο παραδεδομένο ύφος του Πέτρου Λαμπαδαρίου ("όπως ψάλλονται εν Πατριαρχείοις" γράφουν μερικά βιβλία) αποτελούν μια θαυμάσια εισαγωγή στην Θεία Λειτουργία. Εκ των αντιφώνων μένει ο εισοδικός στίχος και το αρχαίον εφύμνιόν του "Σώσον ημάς, Υιέ Θεού".
.