Ανάγνωση Αποστόλου στο μέσον του Ναού;
Δημοσιεύτηκε: 15 Σεπ 2008, 20:58
Είναι ένα θέμα που με απασχολεί από καιρό και δεν σας κρύβω ότι φορές με σκανδαλίζει, γι αυτό το θέτω ενώπιον σας για να γίνεται κι εσείς μέτοχοι της απορίας μου και προσδοκώ μια απάντηση έστω και αν δεν είναι ‘τεκμηριωμένη’ με καθαρά επιστημονικά δεδομένα. Η ανταλλαγή απόψεων φωτίζει καμιά φορά σκοτεινούς ατραπούς . . .
Πρόκειται για την ανάγνωση της αποστολικής περικοπής.
Παρατήρησα πολλές φορές η ανάγνωση του Απόστολου να γίνεται εις το μέσον του ναού, και αυτό με ξένισε γιατί το εξέλαβα σε εγωκεντρισμό των ψαλλόντων. Είναι αλήθεια ότι στα παιδικά μου χρόνια (πολλά, πολλά χρόνια πριν), ο δάσκαλος του χωριού μου μας μάθαινε να διαβάζουμε τον Απόστολο, και με την σύμφωνη γνώμη του ιερέα, μας όρισε έναν έκαστο κάθε εβδομάδα να διαβάζει τον Απόστολο στην εκκλησία. Ήταν μεγάλη μας χαρά όταν ερχόταν η σειρά μας. Παίρναμε τον Απόστολο από τα χέρια του ιερέα και πηγαίναμε στο μέσον του ναού, που ήταν κατάμεστος από κόσμο (τότε οι απλοϊκοί συγχωριανοί μου εκκλησιάζονταν τακτικότερα) και με την παιδική μας φωνούλα, το τρακ της στιγμής, τα εκφραστικά μας λάθη λόγω της μη κατανόησης του κειμένου, αρχίζαμε την εμμελή ανάγνωση. Το γεγονός αυτό για το εκκλησίασμα ήταν κάτι σαν «ατραξιόν», και τα παιδιά στο τέλος εισέπρατταν την ανταμοιβή τους που ήταν ένα μπράβο «μπράβο».
Αλλά ας επανέλθω στο θέμα.
Στις ιερές μονές του Αγίου Όρους που επισκέπτομαι βλέπω να συνηθίζεται η ανάγνωση του Αποστόλου από το κέντρο του ναού. Έψαξα (όχι βέβαια συστηματικά), να βρω κάποια απάντηση σε λειτουργικά βιβλία, αλλά τίποτα. Στην Λειτουργία του Ιακώβου αναφέρεται ότι ο Απόστολος διαβάζεται δίπλα από τον Άμβωνα (βέβαια τότε υπήρχε στο κέντρο του ναού τοποθετημένος άμβωνας από όπου έψαλαν οι ιεροψάλτες). Όμως αυτό για κάποια άλλη εποχή. Αλλά δεν διευκρινίζει προς ποία κατεύθυνση ο ψάλλων είναι εστραμμένος, δηλαδή προς το εκκλησίασμα ή προς το ιερόν τέμπλον.
Προσωπική μου γνώμη: Νομίζω ότι δεν είναι ορθό να «απαγγέλλεται» ο Απόστολος στο μέσον του ναού με τον ψάλλοντα εστραμμένο προς τις εικόνες του Τέμπλου,
1)διότι ο Απόστολος απευθύνεται (δίκην κηρύγματος) προς το εκκλησίασμα, γι αυτό εξ άλλου υπάρχει και η εν αρχή εκφώνησις. . . «αδελφοί»…..Πώς είναι δυνατόν να βλέπεις τις ιερές εικόνες και να προσφωνείς … «αδελφοί..».
2) Ο ιερέας αναγινώσκει το ιερό Ευαγγέλιο εστραμμένος προς τον λαό, διότι προς αυτούς απευθύνεται, όπως και τις άλλες ευχές, (Πρόσχομεν,,, ειρήνη υμίν…κλπ), πόσον μάλλον ο Απόστολος που διαβάζεται προς τον λαόν και δια τον λαόν;
3) Εις το μέσον του ναού ψέλνεται το «σήμερον κρεμάται επί ξύλου…»κατά την Μ.Παρασκευή, ως επίσης το «σήμερον γεννάται εκ Παρθένου…» στις Μεγάλες Ώρες των Χριστουγέννων, και «την χείρα σου την αψαμένην…» εις τας Ώρας των Θεοφανείων, αλλά εις το τυπικόν γι αυτά τα αναγνώσματα (ιστέον ότι δεν πρόκειται για αποστολικά αναγνώσματα) αναφέρεται ρητώς ότι «αναγινώσκονται υπό του Κανονάρχου εν μέσω του Ναού».
Ρώτησα πολλούς οι οποίοι μεταβαίνουν εις το μέσον του Ναού για την ανάγνωση του Αποστόλου, γιατί το κάνουν αυτό, και κανένας δεν μπορούσε να μου δώσει πειστική απάντηση.
Μήπως κάποιος συνάδελφος μπορούσε να μου πει γιατί, ή τέλος τι συνηθίζουν να κάνουν στους ναούς που αυτοί ψάλουν?
Ευχαριστώ και να είστε όλοι καλά
Αθανάσιος Μπακαλούδης
Πρόκειται για την ανάγνωση της αποστολικής περικοπής.
Παρατήρησα πολλές φορές η ανάγνωση του Απόστολου να γίνεται εις το μέσον του ναού, και αυτό με ξένισε γιατί το εξέλαβα σε εγωκεντρισμό των ψαλλόντων. Είναι αλήθεια ότι στα παιδικά μου χρόνια (πολλά, πολλά χρόνια πριν), ο δάσκαλος του χωριού μου μας μάθαινε να διαβάζουμε τον Απόστολο, και με την σύμφωνη γνώμη του ιερέα, μας όρισε έναν έκαστο κάθε εβδομάδα να διαβάζει τον Απόστολο στην εκκλησία. Ήταν μεγάλη μας χαρά όταν ερχόταν η σειρά μας. Παίρναμε τον Απόστολο από τα χέρια του ιερέα και πηγαίναμε στο μέσον του ναού, που ήταν κατάμεστος από κόσμο (τότε οι απλοϊκοί συγχωριανοί μου εκκλησιάζονταν τακτικότερα) και με την παιδική μας φωνούλα, το τρακ της στιγμής, τα εκφραστικά μας λάθη λόγω της μη κατανόησης του κειμένου, αρχίζαμε την εμμελή ανάγνωση. Το γεγονός αυτό για το εκκλησίασμα ήταν κάτι σαν «ατραξιόν», και τα παιδιά στο τέλος εισέπρατταν την ανταμοιβή τους που ήταν ένα μπράβο «μπράβο».
Αλλά ας επανέλθω στο θέμα.
Στις ιερές μονές του Αγίου Όρους που επισκέπτομαι βλέπω να συνηθίζεται η ανάγνωση του Αποστόλου από το κέντρο του ναού. Έψαξα (όχι βέβαια συστηματικά), να βρω κάποια απάντηση σε λειτουργικά βιβλία, αλλά τίποτα. Στην Λειτουργία του Ιακώβου αναφέρεται ότι ο Απόστολος διαβάζεται δίπλα από τον Άμβωνα (βέβαια τότε υπήρχε στο κέντρο του ναού τοποθετημένος άμβωνας από όπου έψαλαν οι ιεροψάλτες). Όμως αυτό για κάποια άλλη εποχή. Αλλά δεν διευκρινίζει προς ποία κατεύθυνση ο ψάλλων είναι εστραμμένος, δηλαδή προς το εκκλησίασμα ή προς το ιερόν τέμπλον.
Προσωπική μου γνώμη: Νομίζω ότι δεν είναι ορθό να «απαγγέλλεται» ο Απόστολος στο μέσον του ναού με τον ψάλλοντα εστραμμένο προς τις εικόνες του Τέμπλου,
1)διότι ο Απόστολος απευθύνεται (δίκην κηρύγματος) προς το εκκλησίασμα, γι αυτό εξ άλλου υπάρχει και η εν αρχή εκφώνησις. . . «αδελφοί»…..Πώς είναι δυνατόν να βλέπεις τις ιερές εικόνες και να προσφωνείς … «αδελφοί..».
2) Ο ιερέας αναγινώσκει το ιερό Ευαγγέλιο εστραμμένος προς τον λαό, διότι προς αυτούς απευθύνεται, όπως και τις άλλες ευχές, (Πρόσχομεν,,, ειρήνη υμίν…κλπ), πόσον μάλλον ο Απόστολος που διαβάζεται προς τον λαόν και δια τον λαόν;
3) Εις το μέσον του ναού ψέλνεται το «σήμερον κρεμάται επί ξύλου…»κατά την Μ.Παρασκευή, ως επίσης το «σήμερον γεννάται εκ Παρθένου…» στις Μεγάλες Ώρες των Χριστουγέννων, και «την χείρα σου την αψαμένην…» εις τας Ώρας των Θεοφανείων, αλλά εις το τυπικόν γι αυτά τα αναγνώσματα (ιστέον ότι δεν πρόκειται για αποστολικά αναγνώσματα) αναφέρεται ρητώς ότι «αναγινώσκονται υπό του Κανονάρχου εν μέσω του Ναού».
Ρώτησα πολλούς οι οποίοι μεταβαίνουν εις το μέσον του Ναού για την ανάγνωση του Αποστόλου, γιατί το κάνουν αυτό, και κανένας δεν μπορούσε να μου δώσει πειστική απάντηση.
Μήπως κάποιος συνάδελφος μπορούσε να μου πει γιατί, ή τέλος τι συνηθίζουν να κάνουν στους ναούς που αυτοί ψάλουν?
Ευχαριστώ και να είστε όλοι καλά
Αθανάσιος Μπακαλούδης