klausgallas έγραψε:Παράδειγμα: Έχω διαπιστώσε ότι ο κόσμος (παπάδες και λαϊκοί) βαριέται και κουράζεται με τα αργά κοινωνικά, ειδικά τα νεόκοπα, από τον Μπερεκέτη και μετά. Γιατί να μην εξετάσουμε το ενδεχόμενο να εισάγουμε πάλι στο κοινωνικό αντί του στίχου που επιδέχεται αργό μέλος, ολόκληρο τον ψαλμό που μπορεί να έχει σύντομο μέλος και ο κόσμος μπορεί να παρακολουθήσει ευκολότερα;
Εάν η εκκλησιαστική μας μουσική διαφέρει και υπερτερεί, αυτό καταφαίνεται από τα αργά μαθήματα των μεγάλων δασκάλων, που άφησαν εκστατικό και αυτόν τον μεγάλο μουσικό της Δύσης τον Μπετόβεν, που εξεφράστηκε με θαυμασμό. Όμως, αν ορισμένοι (ή πολλοί) κουράζονται από αυτά τα αριστουργήματα, αυτό συμβαίνει διότι δυστυχώς, δεν υπάρχει
μουσική παιδεία. Και ερωτώ, πόσοι από τον απλό κόσμο αρέσουν την όπερα; Θα σας διηγηθώ μια προσωπική μου εμπειρία, χρήσιμη για εξαγωγή συμπερασμάτων.
Έτυχα κάποτε σε μια συντροφιά που «κατά λάθος» και με παρότρυνση μου πήγαμε να παρακολουθήσουμε μια όπερα. Μια αοιδός εγνωσμένης αξίας και παγκοσμίου φήμης τραγουδούσε μια ωραιότατη άρια. Όταν η καλλίτεχνις αυτή έφθασε στα υψηλότατα «ρετζίστρα», οι συγκαθήμενοί μου, οι οποίοι προφανώς κουράστηκαν… άρχισαν να συζητούν μεταξύ τους και κάποιος μάλιστα εις επήκοον πάντων είπε: «τι έπαθε αυτή και τσιρίζει, η κοιλιά της πονάει;». Τότε ακούστηκε ένα ομαδικό ΣΣΣΣΣΣΣ, και κάποιος φώναξε «ησυχία, παρακαλώ…»
Τώρα επειδή δεν καταλαβαίνουν ορισμένοι (λίγοι ή πολλοί, έστω) τα αργά μαθήματα της εκκλησιαστικής μας μουσικής, που εξελικτικά (καθώς βλέπω σας αρέσει και εσάς η εξέλιξη) έφθασαν σε τόσο υψηλά επίπεδα, είναι λόγος αυτός να τα καταργηθούν; Δεν θα ήταν καλύτερα αντ' αυτού, να γίνει η εκκλησιαστική μουσική κτήμα των πολλών και όχι των ολίγων;
Αλλά η κατάργηση αυτή, μου φέρνει στο νου και προτάσεις των «αναγεννητών» που μεταξύ άλλων προτείνουν και αυτό.
Υπάρχει ένα άρθρο του Πρωτ. Θεοδώρου Ζήση, με τον τίτλο «Νεοβαρλααμισμός η «Λειτουργική Αναγέννηση», και θα παραθέσω ορισμένα χαρακτηριστικά αποσπάσματα, προς εξαγωγή συμπερασμάτων, για κάθε καλόπιστο.
«Για νά γίνουμε όμως πιό πρακτικοί καί συγκεκριμένοι• ποιες είναι οι λειτουργικές αλλαγές πού προτείνονται από τους άνανεωτές καί εκσυγχρονιστές;»
«Προτείνονται λοιπόν η εγκατάλειψη τού χρησιμοποιούμενου σήμερα μοναστικού τυπικού καί η
υιοθέτηση τού εγκαταλειφθέντος ασματικού τυπικού, η συντόμευση τού χρόνου των ακολουθιών πού θεωρούνται μακρές καί κουραστικές, η μεταφορά τού χρόνου ενάρξεως τους αργότερα, ώστε νά ξεκουράζονται τό πρωΐ οι πιστοί πού θέλουν νά τίς παρακολουθήσουν,
η προτίμηση όχι αργών αλλά σύντομων βυζαντινών μελών,……»
«Ό Βαρλαάμ ισχυριζόταν ότι δέν πρέπει νά κουράζουμε τό σώμα μέ τήν άσκηση, τή νηστεία, τίς πολύωρες ακολουθίες, τήν ορθοστασία, τήν κακοπάθεια, τίς μετάνοιες, γιατί μέ κουρασμένο καί εξαντλημένο τό σώμα ο νους δέν μπορεί νά αφοσιωθεί στό έργο της προσευχής.»
«Μεταφερόμενα αυτά στίς προτάσεις καί ρυθμίσεις της σύγχρονης λειτουργικής ανανέωσης φανερώνουν ότι επαναλαμβάνονται στό ακέραιο οι δύο βαρλααμικές πλάνες.»
«
η κατάργηση τών αργών μελών της βυζαντινής μουσικής καί όλα τά παρόμοια, τείνουν όπως παρατηρεί ο π. Μωϋσης ο Αγιορείτης «προς τό άκοπο, τό άμοχθο, τό εύκολο, αυτό πού φαίνεται πώς ικανοποιεί τόν σύγχρονο κουρασμένο άνθρωπο. Λησμονείται τό ασκητικό, τό μαρτυρικό, τό θυσιαστικό καί πάντοτε ενυπάρχον εμπονο στοιχείο στην Όρθόδοξη Εκκλησία»
«αιρετικό καί επικίνδυνο κλίμα, μέ σοβαρές σωτηριολογικές συνέπειες, αν κατορθώσουν νά επιβάλουν τίς αλλαγές καί τις μεταρρυθμίσεις.»
Βέβαια ο συγγραφέας του άρθρου εν κατακλείδι προσθέτει,
«Οί ανησυχίες πολλών κληρικών, μοναχών καί λαϊκών δέν έχουν προσωπικά κίνητρα καί σκοπιμότητες. . .»
Το τελευταίο μας βρίσκει σύμφωνους και μας κρούει το κώδωνα του κινδύνου, ώστε να είμαστε προσεκτικοί.
(ολόκληρο το παραπάνω άρθρο υπάρχει στο παρόν «site», και στην ενότητα περί του ΤΥΠΙΚΟΥ, όπου ο κ. Παναγιώτης μερίμνησε να το αναρτήσει και σας συνιστώ θερμά να το μελετήσετε.)
Έχω τη γνώμη ότι δεν πρέπει να υιοθετούμε ταχέως κάθε νεωτεριστική άποψη, ιδίως στον χώρο της Εκκλησίας.
Με τους χαιρετισμούς μου
Αθανάσιος Μπακαλούδης